Dziś - sto lat po bitwie pod Janowem - w Kizielanach odsłonięty został pomnik upamiętniający jeden z epizodów wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku.
W uroczystościach - które rozpoczęły się od mszy świętej w kościele pw. św. Jerzego w Janowie - wzięli udział m.in. duchowni, politycy, samorządowcy, przedstawiciele służb mundurowych, członkowie rodzin ułanów wileńskich oraz organizacji i stowarzyszeń kultywujących tradycje 13 Pułku Ułanów z Kielc i Wilna, a także przedstawiciele społeczności tatarskiej w Polsce oraz mieszkańcy gminy Janów i Sokólszczyzny.
W lipcu 1920 roku polskie wojska starły się z sowiecką konnicą Gaja i w polu pokonały liczniejszego nieprzyjaciela. O wydarzeniach tych pisaliśmy na iSokolka.eu:
Bitwa pod Janowem 1920 [CZĘŚĆ I]
Bitwa pod Janowem 1920 [CZĘŚĆ II]
- Dzisiejsza uroczystość pozwala przywrócić pamięć o bohaterach tamtego okresu. Dla młodego pokolenia dzień dzisiejszy niech będzie niezapomnianą lekcją historii. Dla nas wszystkich niech ten pomnik stanie się wyrazem naszego wspólnego hołdu dla tych, którzy nań najbardziej zasłużyli - dla bohaterów walczących o wolność i niepodległość - stwierdził wójt Janowa Jerzy Pogorzelski.
Wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski przypomniał wydarzenia z lata i jesieni 1920 roku, gdy Polacy najpierw cofali się pod Warszawę, a później pobili bolszewików w dwóch decydujących bitwach - nad Wisłą oraz nad Niemnem.
Wiesława Burnos, członek Zarządu Województwa przypomniała postać swojego dziadka, Stanisława Olszewskiego pochodzącego z Łowczyk, który mając dwadzieścia kilka lat walczył z sowiecką nawałą m.in. na Sokólszczyźnie. - O bohaterstwie tych ludzi i umiłowaniu wolności niewiele mówiono, a nawet ze względu na poprawność polityczną wręcz zafałszowywano prawdę. Dlatego właśnie dzisiaj my, spadkobiercy dziejów naszej małej i dużej Ojczyzny mamy tutaj sposobność i obowiązek mówić społeczeństwu i światu prawdę o wielkim poświęceniu naszych przodków. Ich patriotyzm wyrażał się ceną przelanej przez żołnierzy krwi w obronie polskości i ofiarami licznych prześladowań zwykłych mieszkańców - powiedziała.
- Polska, polscy żołnierze, bardzo ofiarni, uratowali całą Europę - mówił do zebranych poseł Mieczysław Baszko.
- Obecnie nie musimy zbrojnie walczyć o naszą wolność. Możemy ten patriotyzm okazać w inny sposób - stwierdziła Bożena Jelska-Jaroś, członek Zarządu Powiatu.
Historyk Adam Czesław Dobroński podkreślił, że to właśnie dzięki takim bitwom jak ta, stoczona sto lat temu pod Janowem, jak obrona Łomży, czy walki o Ostrołękę, polskie dowództwo zyskiwało cenny czas, by w sierpniu 1920 roku przegrupować siły i przygotować się do kontruderzenia na bolszewicką armię (patrz wideo poniżej).
Inicjatorem wybudowania pomnika jest Jan Józef Błaszko, mieszkaniec Kizielan.
(pb)
Uroczystości w Kizielanach: