27 września minęło 75 lat od utworzenia Służby Zwycięstwu Polsce. Data ta uznawana jest za początek Polskiego Państwa Podziemnego. Tajne struktury Państwa Polskiego podległe Rządowi RP na Uchodźstwie nie miały swojego odpowiednika w żadnym innym kraju. Rozbudowane piony wojskowy i cywilny pozwoliły na zachowanie ciągłości struktur państwowych. Wczoraj wieczorem Klub Historyczny im. kpt. Franciszka Potyrały „Oracza" w Sokółce i Stowarzyszenie Historyczne im. Bohaterów Ziemi Sokólskiej zorganizowały Marsz - Światło Pamięci, by uczcić żołnierzy ZWZ-AK z Obwodu Sokólskiego.
Marsz z pochodniami rozpoczął się przy pomniku AK przy sokólskiej kolegiacie św. Antoniego.
„W obliczu Boga Wszechmogącego i Najświętszej Marii Panny Królowej Korony Polskiej, kładę swe ręce na ten święty Krzyż, znak męki i Zbawienia. Przysięgam być wiernym Ojczyźnie mej, Rzeczpospolitej Polskiej, stać nieugięcie na straży Jej honoru i o wyzwolenie Jej z niewoli walczyć ze wszystkich sił, aż do ofiary mego życia. Prezydentowi Rzeczypospolitej i rozkazom Naczelnego Wodza oraz wyznaczonemu przezeń dowódcy Armii Krajowej będę bezwzględnie posłuszny, a tajemnicy dochowam niezłomnie cokolwiek by mnie spotkać miało." Po wysłuchaniu roty przysięgi AK obowiązującej od lutego 1942 roku uczestnicy marszu udali się na cmentarz, by oddać cześć komendantom Obwodu Sokółka ZWZ-AK i żołnierzom tego ugrupowania. Znicze zapłonęły na grobach: kpt. Józefa Kłopotowskiego ps. „Róg" , kpt. Franciszka Potyrały ps. „Oracz", Stanisława Woltera ps. „ Sawczyn-Sewet", Józefa Kozaka ps. „Lis" oraz Stanisława Kuźmy ps. „Jedliński". Przy pomniku katyńskim symbolizującym oficerów zamordowanych przez NKWD oddano cześć ppor. Stefanowi Dolińskiemu ps. „Tytus", pierwszemu komendantowi ZWZ Obwodu Sokółka i przypomniano postać mjr Witalisa Brzeskiego „Sochy", który objął komendę nad Obwodem Sokółka w lipcu 1941 i pełnił ją do marca 1942 roku. Nie zapomniano też o Piotrze Hońko ps. „Karny", Powiatowym Delegacie Rządu, którego symboliczny grób znajduje się na sokólskiej nekropolii.
Marsz zakończył się odczytaniem ostatniego rozkazu dowódcy Sił Zbrojnych w Kraju gen. bryg. Leopolda Okulickiego ps. „Niedźwiadek": „...Żołnierze Armii Krajowej! Daję Wam ostatni rozkaz. Dalszą swą pracę i działalność prowadźcie w duchu odzyskania pełnej niepodległości Państwa i ochrony ludności polskiej przed zagładą. Starajcie się być przewodnikami Narodu i realizatorami niepodległego Państwa Polskiego. W tym działaniu każdy z Was musi być dla siebie dowódcą. W przekonaniu, że rozkaz ten spełnicie, że zostaniecie na zawsze wierni tylko Polsce oraz by Wam ułatwić dalszą pracę - z upoważnienia Pana Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zwalniam Was z przysięgi i rozwiązuję szeregi AK. W imieniu służby dziękuję Wam za dotychczasową ofiarną pracę. Wierzę głęboko, że zwycięży nasza Święta Sprawa, że spotkamy się w prawdziwie wolnej i demokratycznej Polsce. Niech żyje Wolna, Niepodległa, Szczęśliwa Polska."
Przypomniano też o ostatnim przesłaniu Polskiego Państwa Podziemnego czyli Testamencie Polski Walczącej.
Krzysztof Promiński
Klub Historyczny im. kpt. Franciszka Potyrały „Oracza"
w Sokółce
Marsz - Światło Pamięci w Sokółce. Zdjęcia dzięki uprzejmości Klubu Historycznego im. kpt. Franciszka Potyrały „Oracza" w Sokółce: