Jak się okazuje Ziemia Sokólska kryje w sobie wiele tajemniczych cmentarzysk. Opisane zostały już te w Knyszewiczach i Łowczykach. Teraz kilka słów o Szyszkach i Harkawiczach.
Nieopodal Sokółki w malowniczo położonej wsi Szyszki (do której już przed wojną przyjeżdżali Żydzi na tzw. letnisko), znajduje się wzgórze nazywane kiedyś mogiłkami (zdjęcie pierwsze w fotogalerii poniżej). Po II wojnie światowej z tej góry czerpano żwir do budowy m.in obecnego Urzędu Miejskiego. Podczas jego wydobywania natrafiano na liczne kości i fragmenty trumien. Kości pozbierano i umieszczono w jednej wspólnej mogile. Czy wzgórze kryje jeszcze jakieś mogiły? Nie wiadomo.
Na cmentarzysko w Harkawiczach trafić nie jest tak prosto. Jadąc od strony Babik należy dojechać do końca wsi i około 50 metrów przed krzyżem, przy którym wieś żegna zmarłych, skręcić w lewo pod górkę. Na górce dostrzegamy wiekową nekropolię (fot. 2). Po dotarciu na miejsce okazuje się, że to sporej wielkości kurhan pokryty dużą ilością głazów (fot. 3, 4 i 5).
Jak podaje przewodnik ''Polska Egzotyczna" autorstwa Grzegorza Rąkowskiego epidemie cholery na tym terenie szalały od XVII po XIX w.
Miejsce to ma też swoją legendę, którą opowiedział mi jeden ze starszych mieszkańców Harkawicz, którego spytałem, jak trafić w to miejsce. Na wzgórzu tym znajduje się bowiem kamień ze śladem odbitych stóp małego dziecka (fot. 6). Według miejscowej tradycji, przed wojną mała dziewczynka ze wsi stanęła bosymi stopami na tym kamieniu i stała tak długo, że odcisnęła na nich ślad swoich stóp.
Będąc na szczycie podziwiać możemy piękno okolicy (fot. 7). Jest to bardzo dobry punkt obserwacyjny. Oto, co napisał w swoich wspomnieniach mieszkaniec Harkawicz, Sergiusz Borowik:
"W 1939 roku, na początku września, wszyscy u nas bali się nadchodzących Niemców. Za Harkawiczami jest wysoka górka, pewnie stare cmentarzysko. Stamtąd obserwowaliśmy nadjeżdżających Niemców. Przyjechali od strony Szudziałowa, na rowerach. Na końcu wsi zatrzymali się, popatrzyli na mapę i pojechali w kierunku Babik. I tyle ich widzieliśmy".
Czekam na kolejne informacje Czytelników o cmentarzyskach Sokólszczyzny. Może uda nam się wspólnie stworzyć mapę takich miejsc.
Krzysztof
Cmentarzysko w Szyszkach i Harkawiczach. Zdjęcia nadesłane przez Czytelnika Krzysztofa:
Czytaj też:
Łowczyki. Czy to cmentarz z czasów Wielkiej Wojny Północnej? [FOTO OD CZYTELNICZKI]
Tajemnicze cmentarzysko. Powstało po epidemii czy po wojnach szwedzkich? [FOTO OD CZYTELNIKA]