Rok 2016 został ogłoszony w Biebrzańskim Parku Narodowym (BbPN) „Rokiem Mokradeł”.
Tereny bagienne zajmują łącznie 6 procent powierzchni Ziemi. Na tym tle sytuacja w Polsce wygląda nieco korzystniej, ponieważ stanowią one 14 procent powierzchni Polski (w tym torfowiska to około 4 procent). Ich obecny obszar uległ jednak znacznemu zmniejszeniu w wyniku intensywnych melioracji odwadniających przeprowadzonych po II wojnie światowej.
Jednymi z bardziej znanych mokradeł na świecie są Bagna Biebrzańskie. Dolina Biebrzy na prawie całej długości zachowała swój naturalny charakter oraz niezwykłe bogactwo świata flory i fauny. Wraz z unikatową mozaiką i strefowością siedlisk mokradłowych, a także ekstensywnym rolnictwem wykształciła się tu wysoka bioróżnorodność. Bagna Biebrzańskie są uznawane za ważną ostoję ptaków (IBA) o randze europejskiej, wg klasyfikacji Birdlife International. Można tu spotkać dubelta, wodniczkę, cietrzewia, sowę błotną i orlika grubodziobego, dla których dolina jest jednym z ostatnich ptasich azyli w Europie.
Jako niezwykle cenny obszar wodno-błotny Biebrzański Park Narodowy w roku 1995 został wpisany na listę Konwencji Ramsar o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko ptaków wodnych. Nazwa konwencji nawiązuje do irańskiego miasta, w którym została podpisana. Dla upamiętnienia tego wydarzenia BbPN od wielu lat włącza się w obchody Światowego Dnia Mokradeł obchodzonego właśnie w rocznicę ustanowienia Konwencji Ramsar. Hasło przewodnie tegorocznej imprezy brzmi: „Nasza przyszłość zależy od mokradeł: zrównoważony rozwój”.
Obszary podmokłe, choć często niedoceniane i traktowane wręcz jako nieużytki, mają kluczowe znaczenie dla życia na naszej planecie i pełnią fundamentalne znaczenie dla człowieka i jego działalności. Torfowiska zatrzymują wodę, przez co zapobiegają powodziom i suszom. Poza tym przyczyniają się także do oczyszczania wody. Kolejnym argumentem przemawiającym na korzyść mokradeł jest fakt, iż magazynują więcej dwutlenku węgla niż lasy. Torfowiska funkcjonujące prawidłowo stanowią rezerwuary węgla z ciągłą możliwością jego absorpcji. Jeśli ich funkcje są zaburzone np. poprzez odwodnienie – stają się źródłem uwalniania CO2, przyczyniając się do wzrostu zawartości gazów cieplarnianych w atmosferze i destabilizując klimat.
Tereny bagienne wyróżniają się wysokim poziomem bioróżnorodności. Co ciekawe, na ostatnich zachowanych mokradłach w Polsce żyje więcej gatunków niż w jakimkolwiek innym ekosystemie w kraju.
BbPN podejmuje wiele działań w trosce o bagna. Propaguje racjonalne wykorzystywanie zasobów wodnych oraz gospodarkę rolną i leśną zgodna z potrzebami ochrony przyrody. Bierze udział w czynnej ochronie mokradeł poprzez realizowane projekty, np. renaturyzacja sieci hydrograficznej w Basenie Środkowym doliny Biebrzy, Ochrona siedlisk mokradłowych doliny Górnej Biebrzy.
Równolegle prowadzona jest również edukacja ekologiczna społeczeństwa. Obchody Światowego Dnia Mokradeł odbywające się corocznie 2 lutego, zajęcia terenowe z cyklu: „Torfowisko – wielka gąbka” oraz „Mistrzostwa w Koszeniu Bagiennych Łąk dla Przyrody – Biebrzańskie Sianokosy” to tylko niektóre z propozycji edukacyjnych skierowanych do odwiedzających BbPN.
BbPN, biebrza.org.pl
Mokradła w Biebrzańskim Parku Narodowym (Cezary Werpachowski/biebrza.org.pl):