Przed II wojną światową były nieodłącznym elementem podlaskich krajobrazów. Potem nastąpił kres ziemiańskiego świata. O zagładzie dworów w województwie białostockim opowiada wystawa, którą można obejrzeć w Muzeum Ziemi Sokólskiej.
Ekspozycja została przygotowana przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Białymstoku oraz Białostockie Muzeum Wsi. Uroczyste otwarcie wystawy w sokólskim muzeum odbyło się wczoraj.
- Zgromadziliśmy materiały o 20 podlaskich dworach. Wśród nich są trzy majątki z terenu dzisiejszego powiatu sokólskiego. To Łosośna Mała i Pawłowicze koło Kuźnicy oraz Bobra Wielka w pobliżu Nowego Dworu - powiedział Łukasz Lubicz-Łapiński.
Wśród osób obecnych na otwarciu ekspozycji była rodzina Bilminów, do której należy dwór w Łosośnie Małej. Okazały modrzewiowy budynek pochodzi z 1 połowy XVIII wieku. Ostatnim właścicielem majątku przed II wojną światową był mjr Stanisław Bilmin, zamordowany w Katyniu 1940 roku. Wdowa po nim - Wiktoria Bilminowa - została wraz z dziećmi wyrzucona z majątku. W latach 60-tych dwór przeszedł remont i urządzono w nim stanicę PTTK. Bilminowie odzyskali zrujnowany budynek dopiero w 1994 roku.
- Przed wojną nad wejściem do dworu wznosiła się kilkumetrowa wieżyczka. Widać ją doskonale na zachowanych zdjęciach. Z wieży można było zobaczyć Grodno. Potem Sowieci zainstalowali na niej ckm, a na koniec - ścięli wieżę - opowiedzieli Bilminowie.
Dwór w Bobrze Wielkiej w 1984 roku został przeniesiony do skansenu w Jurowcach pod Białymstokiem. Dzięki temu udało się go ocalić. Dwór w Pawłowiczach jeszcze niedawno był siedzibą szkoły. Teraz zabytkowy budynek z 1610 roku stoi pusty.
Wystawę w sokólskim muzeum można oglądać do końca grudnia. Osoby zainteresowane tą tematyką, będą miały okazję kupić książkę o zagładzie dworów, gdzie dokładnie opisano ich historie. Cena publikacji to 50 zł.
(anad)
Uroczyste otwarcie wystawy w Muzeum Ziemi Sokólskiej. Zdjęcia: