Spośród wszystkich krajowych gatunków sikor to zazwyczaj właśnie ją spotkamy najrzadziej przy naszych karmnikach.
Zasięg występowania czubatki (Lophophanes cristatus) obejmuje niemal całą Europę od Kaukazu, choć nie zaobserwujemy tego gatunku na północy Skandynawii, w Irlandii, na Islandii, a także we Włoszech. Czubatka preferuje bory, a w szczególności starsze klasy wiekowe sośnin i świerczyn, choć można ją spotkać w południowej Europie także w lasach liściastych. Należy do gatunków osiadłych, a jej pokarm latem stanowią owady, a zimą drobne nasiona – podobnie jak w przypadku innych sikor.
Kolor upierzenia czubatki jest maskujący – ma brązowawy wierzch i jaśniejszy spód ciała. Obserwując ją, od razu w oczy rzuca się głowa o kontrastowym czarno białym rysunku i charakterystycznym czubie, który ptak może nastroszyć lub lekko położyć do tyłu. Podziwiając czubatkę z niewielkiej odległości uwagę przykuwa czerwonawy kolor tęczówki, który u młodych osobników ma mniej intensywną, brązowawą barwę. U tego gatunku nie istnieje dymorfizm płciowy – samica i samiec wyglądają tak samo.
Rodzajowa nazwa łacińska czubatki lophophanes nawiązuje do greckich słów lophos oraz phanes, które oznaczają pokazywanie czuba. Natomiast określenie gatunkowe cristatus pochodzi z łaciny od wyrazu crista, który tłumaczony jest jako „czub”.
Wraz z czarnogłówką, czubatka stanowi wyjątek spośród innych sikor – obie potrafią samodzielnie wykuć dziuple. Czubatka przeważnie wybiera spróchniałe pnie do wysokości ok. 1,5 m. Zdarza się także, że zajmuje budki lęgowe o małej średnicy wlotu, tj do ok. 3 cm. Niełatwo jest natrafić na jej dziuplę, gdyż samiec niemal nie śpiewa – jeśli się ją odnajduje, zdarza się to przeważnie przypadkiem. Czubatki regularnie wyprowadzają dwa lęgi w ciągu roku – pierwszy w kwietniu, drugi w czerwcu.
bialystok.lasy.gov.pl
opr. (or)