Od kilkunastu lat 10 października w Polsce obchodzony jest Dzień Drzewa. Wiele osób bierze wówczas udział w akcji sadzenia rodzimych gatunków drzew, konkursach i wycieczkach do lasu.
Drzewa zawsze były przedmiotem kultu, wierzeń i podań ludowych. Produkują życiodajny tlen i pochłaniają dwutlenek węgla. Zapobiegają erozji gleby, przeciwdziałają powodziom. Drzewa dają cień, obniżają temperaturę i zwiększają wilgotność powietrza. Stanowią najważniejszy składnik lasu, tworząc środowisko życia dla około 1/3 wszystkich gatunków roślin i zwierząt. Dostarczają ekologicznego, całkowicie odnawialnego surowca – drewna.
Oto kilka ciekawostek o naszych rodzimych gatunkach drzew:
Jeden metr kwadratowy powierzchni liści drzew i krzewów wytwarza w okresie wegetacyjnym od pół do ponad kilograma czystego tlenu. Najwięcej tlenu produkują: buk, klon, akacja.
Jeden hektar lasu w ciągu 24 godzin wytwarza około 700 kilogramów tlenu, co stanowi dobowe zapotrzebowanie na tlen ponad 2500 osób.
Jeden hektar lasu liściastego może zatrzymać, a następnie stopniowo oddać środowisku 50 m3 wody.
Jedno drzewo absorbuje średnio 1 tonę dwutlenku węgla na każdy metr sześcienny przyrostu i produkuje przy tym 727 kg tlenu.
Jeden hektar lasu oczyszcza w ciągu roku 16 milionów metrów sześciennych powietrza i asymiluje 3600 kg dwutlenku węgla.
Drzewa na terenach miejskich mogą obniżyć latem temperaturę otoczenia nawet o 10 stopni Celsjusza, w porównaniu z terenem bez drzew.
Grab jest najcięższym z polskich drzew, po całkowitym wysuszeniu 1 m3 drewna waży aż 775 kg.
1 m3 drewna dębowego po ścięciu waży aż 1059 kg, a więc jest cięższe od wody i daje się zatapiać. Drewno dębu, które uległo długotrwałemu zatopieniu, po kilkuset latach zmienia kolor na ciemno-matowy, prawie czarny. Taka reakcja powstaje na skutek rozpuszczonych w wodzie soli żelaza z naturalnym garbnikami drzewa. Nazywane czasem „polskim hebanem”, ze względu na kolor staje się wyjątkowo cenne.
Lipa jest gatunkiem, którego drewno najczęściej na terenie Polski wykorzystywane jest w rzeźbiarstwie, gdyż odznacza się miękkością i delikatną strukturą.
Brzozę brodawkowatą uważa się za najbardziej polskie drzewo. Jest niezwykle malownicza i trwale wpisana w nasz krajobraz. Biały kolor kory jest wynikiem występowania w jej powierzchniowych warstwach betuliny, której drobne kryształki załamują światło.
Ponieważ liście jesionu opadają jesienią jeszcze zielone, drzewo to uważane było za symbol nieśmiertelności.
Grab bardzo dobrze znosi przycinanie, dzięki czemu jest jednym z drzew najlepiej nadających się do żywopłotów.
Skrzydlaki klonu po uwolnieniu się z owocostanu opadają prosto w dół mniej więcej 30 cm, a następnie zaczynają się kręcić z szybkością ok.16 obrotów na sekundę. Powoduje to zwolnienie prędkości opadania, co w konsekwencji umożliwia wiatrowi poziome przemieszczenie skrzydlaków.
Olsza czarna swą polską nazwę zawdzięcza właściwościom kory, używanej niegdyś do garbowania skór na czarno. Bywała ona jednak w przeszłości nazywana również czerwoną, z uwagi na barwę drewna, jaką przyjmuje tuż po ścięciu.
Najstarszym drzewem w Polsce jest 1300-letni cis pospolity z Henrykowa Lubańskiego.
Szczególną wartość użytkową dla dawnych Słowian miało łyko wiązu, gdyż wykonywano z niego „postoły” i „łapcie” – buty wyplatane techniką krzyżową.
Poza mierzalnymi korzyściami, drzewa odgrywają ogromną rolę kulturotwórczą, terapeutyczną (sylwoterapia), często stają się obiektem ludzkich wspomnień. Wzbogacają krajobraz, stanowiąc o jego atrakcyjności i wartości. Naturalne piękno drzew zaspokaja wrodzoną potrzebę przebywania w ich otoczeniu, gdzie miło spędzamy czas, odpoczywając fizycznie i psychicznie.
bialystok.lasy.gov.pl
opr. (pb)