Wolontariusze oraz Muzeum Ziemi Sokólskiej przy Sokólskim Ośrodku Kultury serdecznie zapraszają do pomocy przy wiosennym sprzątaniu cmentarza żydowskiego.
„Chętnych prosimy o zabranie rękawic roboczych i sekatorów. Spotykamy się 14 kwietnia (sobota) o godzinie 11.00 przed cmentarzem. Jesienią wspólnym siłami udało się uprzątnąć śmieci, oczyścić część terenu z wybujałej roślinności oraz zamontować nową tablicę informacyjną. Chcemy pokazać, iż dbamy o nasze zbytki i nie zapominamy o dawnych mieszkańcach Sokółki” - pisze w mailu nadesłanym do redakcji Aleksandra Pluta z Muzeum Ziemi Sokólskiej przy Sokólskim Ośrodku Kultury.
W 1698 roku Żydzi otrzymali przywileje od króla Augusta II Sasa. Mogli wybudować w Sokółce synagogę, mykwę i założyć cmentarz. W 1765 roku mieszkało w mieście oraz okolicy 522 starozakonnych. W 1799 roku władze pruskie spisały w Sokółce 144 rodziny chrześcijańskie i 92 żydowskie (39 proc.). W 1939 roku około 50 proc. mieszkańców miasta było Żydami (a więc ok. 3500 osób ).
Stara nekropolia zlokalizowany jest na wzgórzu w zachodniej części miasta. Najstarsza zidentyfikowana macewa pochodzi z 1751 roku. Najstarsze groby były oznakowane granitowymi głazami. W XX wieku zaczęto stawiać macewy z głazów oszlifowanych. W latach 30-tych XX wieku stawiano pomniki betonowe. Cmentarz funkcjonował do 1941 roku, tj. do momentu zamknięcia Żydów w getcie. Zmarli tam ludzie byli grzebani na wzniesieniu nad torami kolejowymi przy ul. Warszawskiej, od strony zachodniej dziś stojącego bloku mieszkalnego.
Według Tomasza Wiśniewskiego, badacza dziejów Żydów na Białostocczyźnie, sokólski cmentarz jest drugim poza Krynkami najlepiej zachowanym kirkutem w woj. podlaskim. Jego powierzchnia wynosi 1,6899 ha.
opr. (pb)