Praca nad książką zaczęła się już pięć lat temu, kiedy do Instytutu Pamięci Narodowej zgłosiła się Irena Makowska, przyjaciółka rodziny Marcinkiewiczów, która zainteresowała nas nie tylko postacią Józefa Marcinkiewicza - wybitnego matematyka, ale też wojennymi losami jego bliskich. Podjąłem się wyzwania napisania monografii tej rodziny, początkowo jednak miałem wątpliwości czy zdołam zgromadzić odpowiedni materiał źródłowy. Na szczęście moje obawy nie znalazły odbicia w rzeczywistości - mówił Paweł Niziołek, historyk Instytutu Pamięci Narodowej. Dzisiaj podczas kolejnego spotkania z cyklu „Przystanek historia" odbyła się promocja jego książki „Płacąc za wolność. Wojenne losy rodziny Marcinkiewiczów", opowiadająca o historii rodu spod Janowa.
- Książka ma charakter biograficzny. Jest poświęcona sześciu osobom. Piątka z nich to rodzeństwo: Stanisława z Marcinkiewiczów Lewicka, Mieczysław, Edward, Józef, Kazimierz Marcinkiewiczowie oraz mąż Stanisławy - Kazimierz Lewicki. Z tych wszystkich osób najbardziej znany jest bez wątpienia Józef Marcinkiewicz, wybitny matematyk, który już nie raz doczekał się upamiętnienia w regionie. Wydaję mi się, że pozostałe pięć osób, mogą być osobami dość anonimowymi dla odbiorcy. Ale ci, którzy sięgnął po tę książkę, stwierdzą, że nie mniej ciekawe, niż postać Józefa - powiedział nam Paweł Niziołek.
- Jest to zdecydowanie publikacja, w której wszystkie biogramy są sobie równorzędne. Józefa nie chciałem w żaden sposób wyróżniać na tle jego bliskich. Myślę, że to była słuszna koncepcja. Ocenę pozostawiam czytelnikom - dodał.
Podczas spotkania historyk opowiedział pokrótce ścieżkę życiową, jaką przeszli poszczególni członkowie rodu. Na miejscu można też było nabyć książkę z dedykacją od autora.
- Rodzina Marcinkiewiczów już przynajmniej od połowy XIX wieku stanowiła elitę lokalną okolic Janowa - rozpoczął swoje wystąpienie Paweł Niziołek. - Wywodzili się ze wsi Rudawka, ale pod koniec XIX wieku, jedna z gałęzi rodziny przeniosła się do kolonii Cimoszka, i tam gospodarzyli Klemens Marcinkiewicz i Aleksandra z Chodakiewiczów - rodzice osób, którym poświęcona jest moja praca. Byli to bogaci gospodarze, jednak na wsi okresu zaborów nie mieli tak naprawdę szans na zdobycie większego wykształcenia, tym niemniej nie ograniczyło to ich horyzontów. Zawsze byli przekonani, że wykształcenie jest kluczem do sukcesu w życiu.
O historii jednego z członków rodziny, wybitnego matematyka Józefa Marcinkiewicza można przeczytać w w tekście: Józef Marcinkiewicz zginął zamordowany przez NKWD. Był matematycznym geniuszem. Żył tylko 30 lat. Jego imię nosi Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Janowie.
Kolejne spotkanie z cyklu „Przystanek historia" zaplanowano na 9 lutego.
(mby)
"Przystanek historia" w kawiarni "Lira" w Sokółce: