Po raz pierwszy organizujemy imprezę w Kuźnicy, ponieważ stąd pochodził Józef Woronko. Był on pierwszym premierem Białoruskiej Republiki Ludowej. A powołanie tego rządu to ważna data dla Białorusinów - mówi Urszula Szubzda, dziennikarka "Niwy" i Radia Racja, współorganizatorka Dnia Voli, który odbył się wczoraj w Gminnym Ośrodku Kultury w Kuźnicy.
Spotkanie, na które przyjechało kilkadziesiąt osób, rozpoczęło się od wykonania historycznego hymnu "My vyjdziem szczylnymi radami" w metalowej wersji. Życie i działalność Józefa Woronki przybliżył zebranym profesor Oleg Łatyszonek z Uniwersytetu w Białymstoku. Na scenie wystąpiła także amatorska grupa teatralna z Hajnówki ze spektaklem „Nie paszancavała” opartym na motywach dramatu Sokrata Janowicza. Z akustycznym koncertem wystąpił Jan Karpowicz z Gródka, lider folklorystycznego zespołu Chutar. Na zakończenie na scenie zaprezentowała się grupa Dead Insemination z Gródka.
- Premier pierwszego białoruskiego rządu urodził się w Kuźnicy. Wiadomo, że na wsiach między Kuźnica a Sidrą żyją ludzie noszący takie nazwisko - mówi Andrzej Garbuz ze Stowarzyszenia Sakolszczyna, współorganizator spotkania. - Pojawiały się głosy powątpiewające, czy należało robić taką imprezę w Kuźnicy i dlaczego akurat tutaj, jest to bowiem miejscowość znana z polskich patriotycznych uroczystości. Ale moim zdaniem to wcale nie przeszkadza, to przecież jest historia. Tego się już nie zmieni. Może się to komuś podobać lub nie, ale tak było.
24 marca 1918 roku w Mińsku odbyła się uroczysta sesja Rady Białoruskiej Republiki Ludowej. Zgłoszono wtedy wniosek o proklamowanie niepodległości Białorusi. Rankiem 25 marca Rada proklamowała niepodległość Białorusi. Tego samego dnia Niemcy rozpędzili Radę BRL i Ludowy Sekretariat, chociaż nikogo nie aresztowali - czytamy w pracy Olega Łatyszonka pt. "Białoruskie formacje wojskowe 1917-1918".
- Rząd białoruski, którego premierem był właśnie Józef Woronko powstał w warunkach niemieckiej okupacji, na terenach zajętych przez Niemców. W grę wchodziła działalność na niwie kulturowej, edukacji. Niemcy nie pozwolili zorganizować Białorusinom wojska. Rząd Józefa Woronki miał bardzo ograniczone możliwości i istniał przez krótki okres. Ale miał duże znaczenie. Nawet w świadomości bolszewików zaistniało, że jest taki naród, który ma aspiracje. Skutkiem tego było powołanie później Bialorusko-Litewskiej Republiki Radzieckiej. Coś takiego jak Białoruś w sensie tworu politycznego, wiadomo, że podporządkowana sowietom, ciągle istniała. Prawdopodobnie gdyby nie aspiracje rządu Woronki, to bolszewicy potraktowaliby te ziemie po prostu jako część Rosji - tłumaczy Andrzej Garbuz.
Święta 25 marca nie obchodzi się za wschodnią granicą. - Na obecnej Białorusi nie obchodzi się niczego, co jest związane z ideą niepodległościową. Tam się obchodzi po prostu święta radzieckie - dodaje Andrzej Garbuz.
(is)
Dzień Voli w Kuźnicy:
Dzień Voli. Uroczystości w Kuźnicy: