Wczoraj w siedzibie białostockiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej odbyła się uroczystość wręczenia działaczom opozycji antykomunistycznej Krzyży Wolności i Solidarności, nadawanych za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowania praw człowieka w PRL. Wśród wyróżnionych był działacz z Dąbrowy Białostockiej.
REKLAMA
W imieniu prezydenta RP Andrzeja Dudy odznaczenia wręczył zastępca prezesa IPN dr hab. Karol Polejowski. Otrzymali je m.in. dawni członkowie Solidarności, którzy działali w Białymstoku, Kolnie, Gminie Brańsk, Dąbrowie Białostockiej czy gminie Kulesze Kościelne. Kolportowali niezależne wydawnictwa, brali udział w protestach antykomunistycznych, mszach za Ojczyznę. Niektórzy byli internowani w obozach wojskowych, przesłuchiwani, szykanowani, trafiali nawet do aresztów. Łączył ich jeden cel - wolna Polska.
- Wyrażam wdzięczność wszystkim odznaczonym za ich pracę na rzecz wolnej Polski. Państwa zaangażowanie wymagało wielkiej odwagi i poświęcenia. Tym bardziej, że nie było żadnej gwarancji, że doczekamy się wolnego i suwerennego kraju - mówił wicewojewoda podlaski Tomasz Madras.
Krzyżem Wolności i Solidarności został odznaczony:
Marian Czesław Gromak od 1979 r. był zatrudniony w PKS w Białymstoku, placówce w Dąbrowie Białostockiej. Należał do NSZZ „Solidarność”. W 1980 r. był członkiem komitetów strajkowych w zakładzie pracy zarówno podczas strajku w Białymstoku, jak i w Dąbrowie Białostockiej. Pełnił funkcję zastępcy, a następnie przewodniczącego Terenowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ „Solidarność” w Dąbrowie Białostockiej. Po wprowadzeniu stanu wojennego został internowany w obozie wojskowym w 28. Pułku Czołgów Średnich 20. Dywizji Pancernej w Czarnem (JW nr 2198) 5 listopada 1982 r.
Szkolenie wojskowe rezerwistów w powyższej jednostce nie miało nic wspólnego z realizacją zadań związanych z obronnością państwa lub podnoszeniem umiejętności wojskowych, była natomiast środkiem w walce z opozycją i dotkliwą represją polityczną. Osoby powołane w celu odbycia ćwiczeń lub do zasadniczej służby wojskowej były poddawane przesłuchaniom, rewizjom i innym szykanom, były też zmuszane do ciężkiej i często bezsensownej pracy. Poddawano ich ponadto (podobnie jak osadzonych w ośrodkach internowania) indoktrynacji politycznej prowadzonej przez wojskowy aparat polityczno-wychowawczy. 2 II 83 r. Marian Czesław Gromak został skreślony z ewidencji po odbyciu ćwiczeń wojskowych.
Uroczystość zwieńczył występ kwintetu dętego złożonego z muzyków Opery i Filharmonii Podlaskiej: Pawła Pogody, Konrada Korzeniewskiego, Tomasza Czekały, Bartosza Burego i Wojciecha Rolka.
Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez Sejm 5 sierpnia 2010 roku. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 roku przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu. Krzyż nadawany jest przez Prezydenta RP, na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL. Krzyż Wolności i Solidarności wzorowany jest na Krzyżu Niepodległości z II RP.
Podlaski Urząd Wojewódzki,
opr. (orj)
Zdjęcia - PUW i bialystok.ipn.gov.pl: