W sieci można się wybrać na wirtualny spacer po Linii Mołotowa.
Cyfrową wycieczkę przygotowała Fundacja Biebrzańska, a poszczególne bunkry "zwiedzać" można za pośrednictwem strony internetowej biebrza-leader.pl/linia-molotowa.
Bunkry na Sokólszczyźnie to fragment Grodzieńskiego Rejonu Umocnionego budowanego w latach 1939-41. Stawiali je Sowieci po zajęciu Polski, przed wojną z III Rzeszą. Dopiero w 1988 roku pisarz Wiktor Suworow nazwał je Linią Mołotowa i określenie to przyjęło się w prasie fachowej. Stalin odrzucił propozycję budowy umocnień oddalonych od nowej granicy ZSRS o kilkadziesiąt kilometrów, bunkry stawiano w bezpośrednim sąsiedztwie pasa granicznego. Miały być one ukończone wiosną 1942 roku. Niektórzy z historyków i publicystów twierdzą, że był to też termin planowanej przez Sowietów wojny z Hitlerem.
Do prac budowlanych spędzono żołnierzy z batalionów budowlanych (wcielano tam element niepewny politycznie) oraz miejscową ludność. Bywało, że mieszkańców kresowych miejscowości siłą wysiedlano z domów. Taki los spotkał np. część Drohiczyna znajdującą się po sowieckiej stronie Bugu.
Pas umocnień ciągnął się od Bałtyku, wzdłuż granicy z Prusami Wschodnimi aż w Przemyskie, do granicy ze Słowacją. Bunkry prawie nie sprawdziły się w boju.
Wojna między niemiecko-sowiecka wybuchła 22 czerwca 1941 roku. "Linia Mołotowa miała pomóc zatrzymać atak nieprzyjaciela na czas potrzebny do przeprowadzenia mobilizacji, a następnie służyć jako wsparcie działań zaczepnych własnych wojsk. Zadania te nie mogły być i nie zostały wypełnione. Atak niemiecki zaskoczył Sowietów. (...) Na czas zdążono obsadzić tylko część schronów, niektóre obsadzano już pod ogniem nieprzyjaciela. Odizolowane punkty oporu nie powstrzymały szybkiego pochodu Niemców - zostały one najczęściej ominięte i pozostawione drugiej linii wojsk do likwidacji. Trwało to do 29 czerwca" - podaje Wikipedia.
Dziś umocnienia można oglądać m.in. w pobliżu Kamiennej, Lipska (widać je z szosy wiodącej w kierunku Augustowa), czy Bohaterów Starych nieopodal granicy z Białorusią. Do dziś niektórzy używają określenia "Zęby Stalina".
Badaniem bunkrów zajmuje się Grupa Badawcza Kriepost (kriepost.org).
opr. (is)