"Umyśliliśmy pozwolić w dobrach naszych stołowych, w Leśnictwie Nowodworskim, Kluczu Kamieńskim, we wsi Dombrowie nad rzeką Kropiwną, alias przed Mostkiem, iadąc na Poświętne ode wsi Małyszówki targi zwolnym kupowaniem zboża, bydła, koni, ptactwa y wszelkich towarów" - brzmi przywilej wydany przez Augusta II Mocnego w Warszawie 8 marca 1713 roku. Dokładnie 300 lat później w Dąbrowie Białostockiej ma się odbyć uroczysta sesja samorządu upamiętniająca to wydarzenie. - Zaproszeni zostaną wszyscy radni naszej gminy, którzy pełnili tę funkcję od 1990 roku - mówi burmistrz Tadeusz Ciszkowski.
To nie był dobry czas dla Rzeczypospolitej, świeże były bowiem rany po wielkiej wojnie północnej. Eskapady wojsk wszelkiej maści i autoramentu (saskich, polskich, litewskich, moskiewskich, szwedzkich), rekwizycje, nadużycia, gwałty oraz zaraza, która podążała za wojakami sprawiły, że ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego wyludniły się w zastraszającym stopniu. Na to nałożyła się jeszcze wojna domowa (czytaj tekst Czy to cmentarz z czasów Wielkiej Wojny Północnej? [FOTO OD CZYTELNICZKI]).
Siłą rzeczy królowi mniej złota spływało do skarbca z jego ekonomii. To właśnie było powodem, dla którego nadał on Dombrowie (według ówczesnej pisowni) przywilej targowy. Handel miał się odbywać w każdą niedzielę. Oprócz tego monarcha zezwalał na prowadzenie czterech jarmarków w roku: w Boże Ciało, na świętego Jakuba, świętego Franciszka i świętego Marcina.
- W tamtych czasach Dąbrowa byłą malutką wsią. Można jednak mówić, że tamten przywilej sprawił, że miejscowość nasza zaczęła pełnić funkcje miejskie. Dawało to w każdym razie szansę na rozwój. Dąbrowa stawała się w ten sposób centrum rynku lokalnego. Dopiero około 1770 roku, za Antoniego Tyzenhauza uzyskała zaś prawa miejskie, choć bez formalnego przywileju lokacyjnego - mówi Tadeusz Ciszkowski. - W pobliżu był co prawda Nowy Dwór, ale miał pecha, znajdował się bowiem zbyt blisko Grodna. W Polsce zachodniej miasta lokowano w odległości 30-40 km. Na Litwie leżały one bliżej siebie, niejednokrotnie były oddalone o 15 km. To hamowało ich rozwój.
Z okazji 300 rocznicy w Dąbrowie Białostockiej odbędzie się uroczysta sesja Rady Miejskiej. Odczytany zostanie akt nadania przywileju targowego. Istnieje kopia tego dokumentu z XIX wieku (patrz skany poniżej). Zarys dziejów miasta przedstawi historyk Grzegorz Ryżewski, zaś Tadeusz Ciszkowski przypomni historię rozwoju samorządu terytorialnego Dąbrowy od XIX do XXI wieku. Na zakończenie wystąpi chór Dąbrowiacy.
Na uroczystości zostaną zaproszeni wszyscy radni, którzy pracowali w samorządzie od 1990 roku.
(is)
Przywilej targowy króla Augusta II. Skany udostępnione przez Urząd Miejski w Dąbrowie Białostockiej: