W sokólskim muzeum została kilka dni temu otwarta wystawa "Zagłada dworów w województwie białostockim po 1939 roku", o czym informował portal iSokolka.eu (Co zostało z dawnych dworów [FOTO]). Jednym, z obywateli ziemskich związanych z Sokólszczyzną był Jerzy Łozowski. Szkoda, że nie znalazł się on wśród prezentowanych ziemian, których majątki uległy zniszczeniu po 1939 roku. Kim był?
Jerzy Łozowski urodził się 30 grudnia 1909 roku w Słójce w powiecie sokólskim w rodzinie ziemiańskiej jako syn Michała i Eugenii Annienkow. Do szkoły średniej uczęszczał w Grodnie, a egzamin dojrzałości zdał w 1929 w Gimnazjum im. Króla Zygmunta w Wilnie. Służbę wojskową odbywa w Szkole Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu, a po jej zakończeniu w 1932 roku dostaje przydział do 1 Pułku Ułanów Krechowieckich w Suwałkach. Awansowany do stopnia podporucznika w 1934 roku. W 1933 roku rozpoczyna studia na wydziale lekarskim Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Tytuł lekarza uzyskuje w w 1939 roku.
Kampanię wrześniową rozpoczyna jako dowódca plutonu w szwadronie zwiadowców 76 pp z Grodna, wchodzącego w skład 29 Dywizji Piechoty w Armii "Prusy". Walczy na linii rzeki Pilicy, w lasach Spalskich, pod Magnuszewem, gdzie przeprawia się przez Wisłę. Pod koniec września walczy z Niemcami pod Chełmem Lubelskim już jako żołnierz majora Włodarkiewicza (późniejszego legendarnego "Kotwicza"). Szlak bojowy kończy 12 października w Lasach Lubartowskich i powraca szczęśliwie do Wilna.
Do jesieni 1941 roku pracuje jako robotnik fizyczny w lesie a następnie jako lekarz w litewskich placówkach zdrowia. W listopadzie 1941 roku przenosi się z żoną Haliną do Ostryny w powiecie Szczuczyn Nowogródzki, gdzie jako lekarz zostaje zaprzysiężony na Rotę ZWZ . Przyjmuje pseudonim "Antoni" (drugim pseudonimem, którego używał był pseudonim "Brodacz"). Do jego zadań należy opieka nad chorymi żołnierzami konspiracji i ich rodzinami, a wkrótce też pierwszymi rannymi partyzantami Okręgu Nowogródzkiego. W wyniku dekonspiracji miejscowej siatki zostaje przeniesiony do miejscowości Żołudek, co ma miejsce w czerwcu 1942 roku. Dalej kontynuuje pracę konspiracyjną jako lekarz, w czym dzielnie sekunduje mu małżonka - jako pielęgniarka.
W kwietniu 1944 roku zostaje wraz żoną przetransportowany do stacjonującego w pobliżu I Batalionu 77 pp. Zostaje lekarzem batalionowym. Organizuje patrole sanitarne w kompaniach i przygotowuje je do potrzeb bojowych w ramach planu "Burza". Po zwycięskiej walce z Niemcami 1 kompanii ppor. Jana Wasilewicza ps. "Lew" pod Sucharami w dniu 16 maja 1944 roku opatruje ośmiu rannych w prowizorycznej sali operacyjnej, a następnie uczestniczy w przerzuceniu rannych do szpitala polowego Zgrupowania. W ramach Akcji "Ostra Brama" jest współorganizatorem wysuniętego punktu sanitarnego w majątku Szwajcary. Po rozbrojeniu przez Armie Czerwoną razem z rannymi i personelem lekarsko-pielęgniarskim Okręgu Wilno trafia do szpitala w Kolonii Wileńskiej, gdzie pracuje do jesieni 1944, czyli do pobytu tam rannych. Potem ukrywa się w Wilnie i Litwie Kowieńskiej.
W 1945 roku wyjeżdża do Polski. Pracuje w wielu szpitalach województwa poznańskiego i pomorskiego. Dokształca się, zdobywając tytuł specjalisty chorób wewnętrznych. W 1973 roku rozpoczyna studia w dziedzinie homeopatii. Zapoczątkowuje i rozwija praktykę leczenia homeopatycznego w Bydgoszczy, stając się cenionym i znanym specjalistą w tej dziedzinie. W Niemczech Zachodnich zostaje umieszczony na liście nr 1 lekarzy, którzy opanowali metody klasycznej homeopatii.
Jerzy Łozowski zmarł 31 sierpnia 1987 roku.
Krzysztof Promiński
Materiał powstał w oparciu o wspomnienia Jerzego Michała Brzozowskiego dzięki uprzejmości pań Jolanty i Justyny Wilczyńskich, za co Klub Historyczny im. kpt. Franciszka Potyrały "Oracza" składa serdeczne podziękowania.
Na zdjęciach poniżej:
Dwór w Słójce
Pani Łozowska, matka Jerzego
Rodzina Łozowskich ze Słójki
Park w Słójce
Jerzy Łozowski w Słójce u znajomych (trzecie zdjęcie od końca)
Mieszkanie Łozowskich po zburzeniu dworu
Grób Łozowskich