W niedzielny wieczór Bractwo Cerkiewne św. Spirydona wraz z Sokólskim Ośrodkiem Kultur zorganizowało w kawiarni „Lira” projekcję filmu pt. „Śladami mistrzów. Nowosielski na Podlasiu”. Pokazowi dokumentu towarzyszyła wystawa fotograficzna, przedstawiająca fragmenty realizacji Jerzego Nowosielskiego z podlaskich świątyń.
- Nasz projekt składa się z dwóch głównych elementów. Jednym z nich jest film o profesorze Nowosielskim, drugim - wystawa zdjęć jego prac, które są tu na naszym Podlasiu - mówił przed projekcją jeden ze współtwórców obrazu, Stefan Parchanowicz. - W filmie przedstawiamy pokrótce życiorys profesora oraz omawiamy - już bardziej szczegółowo - jego prace, które wykonał na Podlasiu. Nowosielski pracował zazwyczaj w swoim rodzinnym Krakowie, a zakres jego twórczości jest ogromny. W filmie pokazujemy odrobinę tego Krakowa, niemniej skupiamy się właśnie na Podlasiu - kontynuował.
Zachowało się nie wiele realizacji profesora Nowosielskiego. Niektóre zostały zamalowane, inne spłonęły. Nieliczne zostały zrekonstruowane.
- Wraz z pomysłodawcą, autorem i reżyserem tego filmu Piotrem Łozowikiem jesteśmy zgodni, iż tak jak większość mistrzów, jak większość wybitnych artystów, Nowosielski przerósł swoją epokę. Urodził się troszkę za wcześnie i trochę za wcześnie tworzył, ponieważ w latach kiedy działał, a były to lata 50-te i 60-te, jego sztuka była zupełnie niezrozumiała. Myślę, że gdyby tworzył obecnie, gdyby żył teraz, jego prace byłyby w wielu miejscach w całej Polsce. Uważam, że został niedoceniony za życia. Teraz w rocznicę jego urodzin doceniamy jego sztukę - mówił Stefan Parchanowicz.
Zdjęcia do wystawy wykonał Cezary Fabiszewski, zaś większość materiałów do filmu - Stefan Parchanowicz. Producentem wykonawczym dokumentu oraz wystawy jest Stowarzyszenie Orthnet przy wsparciu finansowym Narodowego Centrum Kultury oraz gminy Gródek, miasta Hajnówka i miasta Bielsk Podlaski. Partnerami projektu są: cerkiew.pl, Orthphoto.net, a także 3FORM i Książnica Podlaska.
Zgromadzeni w „Lirze” widzowie po projekcji mieli okazję przyjrzeć się z bliska twórczości Jerzego Nowosielskiego i porównać ją do widywanych na co dzień ikon fresków i innych prac o charakterze sakralnym.
Oprócz Sokółki, film i wystawa odwiedziły, bądź w najbliższej przyszłości odwiedzą m.in.: Białystok, Bielsk Podlaski, Gródek, Orlę, Hajnówkę i Choroszcz.
„Jerzy Nowosielski to nie tylko jeden z najciekawszych polskich malarzy współczesnych, rysownik, scenograf, autor wielu prac teoretycznych o ikonie i malarstwie, ale też wybitny myśliciel i teolog prawosławny. Dekorując ściany wielu kościołów i cerkwi, jest Jerzy Nowosielski jednym z bardzo niewielu, jeśli nie jedynym Artystą współczesnym, który pozostawił po sobie dzieła monumentalne i zarazem głęboko religijne. Artysta urodził się w dwunarodowej, ukraińsko-niemieckiej rodzinie dwuwyznaniowej, co miało ogromny wpływ na całe jego dalsze życie, twórczość, tożsamość narodową i religijną. Od 1951 roku współpracował z Cerkwią Prawosławną, od 1956 z Kościołem Rzymsko-Katolickim, od 1968 z Cerkwią Grecko-Katolicką w Polsce. Do około połowy lat 50-tych uważał się za ateistę, lecz przeżył proces nawrócenia religijnego w latach 1954-1958. Od lat 60-tych publicznie określał się jako prawosławny. W latach 1962-1993 pracował w ASP jako etatowy nauczyciel akademicki. Tytuł naukowy profesora zwyczajnego otrzymał w 1985 roku. W 1996 roku wspólnie z żoną Zofią założył Fundację Nowosielskich, której celem jest wspieranie wybitnych osiągnięć kultury polskiej poprzez przyznawanie stypendiów i dorocznych nagród. W 2000 roku został uhonorowany tytułem doctora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego. (…) Był też laureatem wielu innych nagród” - czytamy na portalu www.personalart.pl
W lutym br. mieszkańcy Sokółki mogli obejrzeć inny film w reżyserii Piotra Łozowika pt. „Bogurodzica. Szlakiem podlaskich ikon”. Obraz będzie ponownie gościł na naszym terenie. W najbliższą niedzielę 19 listopada będzie go można obejrzeć w świetlicy OSP w Jacznie. Początek projekcji ok. godz. 17.
Adam Matyszczyk