W zasobach Narodowego Archiwum Cyfrowego znaleźliśmy zdjęcia z 1935 roku.
Pierwsze z fotografii prezentowanych poniżej wykonano na dworcu kolejowym w Białymstoku, gdzie urna z sercem marszałka Piłsudskiego była żegnana przez delegacje żołnierskie. Kolejne zdjęcia zrobiono już w Wilnie - podczas przemarszu z dworca kolejowego do Ostrej Bramy oraz w znajdującym się obok kościele pw. św. Teresy.
Marszałek Józef Piłsudski zmarł 12 maja 1935 roku. Następnego dnia Aleksandra Piłsudska przekazała jednemu z adiutantów kartę papieru, na którym napisano odręcznie: "Na wypadek nagłej śmierci". Tekst ostatniej woli był następujący: "Nie wiem czy nie zechcą mnie pochować na Wawelu. Niech! Niech tylko moje serce wtedy zamknięte schowają w Wilnie, gdzie leżą moi żołnierze, co w kwietniu 1919 roku mnie jako wodzowi Wilno jako prezent pod nogi rzucili. Na kamieniu czy nagrobku wyryć motto wybrane przez mnie dla życia:
Gdy mogąc wybrać, wybrał zamiast domu
Gniazdo na skałach orła, niechaj umie
Spać, gdy źrenice czerwone od gromu
I słychać jęk szatanów w sosen szumie
Tak żyłem"
Pogrzeb Piłsudskiego odbył się 17 i 18 maja, a jego ciało spoczęło na Wawelu. 30 maja złożono jego serce do specjalnej srebrnej urny z napisem: "Serce Józefa Piłsudskiego. 12 maja 1935" i wizerunkiem orła. Tego samego dnia wdowa z delegacją władz państwowych zawiozła urnę do Wilna. Pociąg był uroczyście żegnany na dworcu kolejowym w Białymstoku, przejeżdżał też przez Sokółkę. Nie wiadomo, czy i tu nie zatrzymywał się.
Za życia Józef Piłsudski wielokrotnie przejeżdżał przez nasze miasto, zmierzając czy to do Druskiennik, czy do Wilna. Starsi ludzie jeszcze w latach 70-tych wspominali, że widzieli Marszałka jak zatrzymywał się przy stacji benzynowej, która znajdowała się na Placu Kościuszki (naprzeciw dzisiejszej siedziby Urzędu Miasta).
W Wilnie urnę z sercem Piłsudskiego tymczasowo umieszczono w kościele Św. Teresy, w specjalnie przygotowanej niszy, w pierwszym filarze po prawej stronie od prezbiterium. 12 maja 1936 roku, w pierwszą rocznicę śmierci, złożono serce Marszałka w grobie, na cmentarzu na Rossie - podano w opisie prezentowanego poniżej filmu, zamieszczonego w serwisie YouTube.
Ostatnia droga Marszałka Piłsudskiego do Wilna. Zdjęcia pochodzą z zasobów Narodowego Archiwum Cyfrowego:
Pożegnanie Józefa Piłsudskiego w Wilnie. Wideo:
(is)