Podlaski Wojewódzki Konserwator Zabytków popiera pomysł Rzecznika Praw Obywatelskich, aby w Kruszynianach utworzyć tzw. park kulturowy. Jego powołanie – oznaczające zakaz lokalizacji ferm kurzych – pozostaje jednak w wyłącznej gestii władz gmin Krynki. W świetle przepisów nie zaś możliwy wpis do rejestru zabytków pól i łąk wsi jako „otoczenia zabytku” lub „układu ruralistycznego” - wskazuje konserwator.
Informacja dotycząca utworzenia parku kulturowego w Kruszynianach zamieszczona została na stronie internetowej Rzecznika Praw Obywatelskich i Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Białymstoku.
Przypomnijmy, od kilku lat w Kruszynianach toczy się spór pomiędzy mieszkańcami żyjącymi z turystyki a tymi, którzy stawiają na biznes fermiarski. Początkowo w planach inwestorskich były cztery fermy – we wsiach Górka i Kruszyniany. Jesienią 2019 roku inwestorzy wycofali się z części inwestycji. Pozostałe dwie są na etapie procedur administracyjnych i sądowych.
CZYTAJ WIĘCEJ: Budowa kurników pod Kruszynianami. Burmistrz wydała decyzję
W sprawę włączył się m.in. Rzecznik Praw Obywatelskich, proponując utworzenie parku kulturowego na terenie Kruszynian bądź wpisanie wsi do rejestru zabytków.
CZYTAJ TEŻ: Park kulturowy w Kruszynianach? Rzecznik Praw Obywatelskich chce chronić zabytkową wieś przed fermami drobiu
Stanowisko w tej sprawie zajęła prof. Małgorzaty Dajnowicz, wojewódzki konserwator zabytków.
Planowana inwestycja, związana z budową ferm kurzych lokalizowana jest w odległości ponad kilometra od granicy ochrony i znajduje się poza terenem zabudowanym wsi - na obszarze aktualnych pól i łąk. Podlaski Wojewódzki Konserwator Zabytków w odpowiedzi na prośby mieszkańców już w marcu 2019 r. spotkał się ze społecznością lokalną. Podczas wizyty wyraził swoje zaniepokojenie planowanymi inwestycjami oraz wskazał dostępne rozwiązania prawne – w tym zaproponował uchwalenie przez gminę Krynki dla danego obszaru miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub też podjęcie uchwały w przedmiocie utworzenia parku kulturowego. PWKZ popiera pomysł utworzenia parku kulturowego na terenie wsi Kruszyniany, nie mniej jednak jego powołanie pozostaje w wyłącznej gestii władz gminy Krynki. Pozytywna opinia PWKZ w przedmiocie utworzenia parku kulturowego, przy jednoczesnym braku działania ze strony właściwej miejscowo gminy, pozostanie bowiem bez znaczenia dla sprawy. (...) Zaproponowane przez Rzecznika Praw Obywatelskich rozwiązanie w postaci wpisu do rejestru zabytków całej powierzchni geodezyjnej wsi Kruszyniany (łącznie z polami i łąkami) jako otoczenia zabytku nie jest w aktualnej sytuacji rozważane - czytamy na stronie wuoz.bialystok.pl.
Reasumując, należy wskazać, że zaproponowane przez Rzecznika Praw Obywatelskich rozwiązanie w postaci dokonania wpisu do rejestru zabytków pól i łąk wsi Kruszyniany jako „otoczenia zabytku” lub „układu ruralistycznego” wobec obowiązującego brzmienia przepisów - prawnych nie jest możliwe do realizacji. Postulaty zaś co do objęcia terenu inwestycji miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub ustanowienia na tym terenie parku kulturowego choć słuszne i popierane przez PWKZ pozostają całkowicie poza zakresem jego kompetencji - w wyłącznej gestii gminy Krynki - informuje RPO na swojej witrynie internetowej (rpo.gov.pl).
opr. (pb)