Przybliżamy dzieje najstarszej ze szkół w Dąbrowie Białostockiej.
Publiczna Szkoła Powszechna w Dąbrowie (wówczas Grodzieńskiej) została założona w 1919 roku. Mieściła się w budynkach postawionych jeszcze w czasach carskich (zielonym i czerwonym). Znajdowało się w nich pięć izb lekcyjnych, szatnia, pokój nauczycielski, kancelaria oraz mieszkanie kierownika. Jej pierwszym szefem był Bolesław Batowski, pochodzący z Galicji (pierwsze zdjęcie w fotogalerii poniżej). W czasie I wojny światowej został zmobilizowany i walczył w armii austriackiej. Dostał się do niewoli rosyjskiej i trafił aż za Ural. Udało mu się wrócić do Polski w 1918 roku. W latach 1919-22 był dyrektorem szkoły w Dąbrowie. Później pracował w oświacie w Bielsku Podlaskim. Ponownie wywieziony na Sybir w 1939 roku. Wrócił. Zmarł i został pochowany w Bielsku Podlaskim.
Przed wojną do 7-klasowej szkoły powszechnej uczęszczało około 300 uczniów. Pracowało tu siedmiu, ośmiu nauczycieli. Na zdjęciu z 1935 roku (fot. 2) kadra pedagogiczna placówki. W środku siedzi (z kapeluszem na kolanie) Wacław Dorożyński, kierownik szkoły. Wcześniej pracował on w placówce w Kamiennej Nowej.
Stanisław Repelowski (fot. 3) był kierownikiem szkoły w Dąbrowie w latach 1937-41 i 1944-46. Okupację przeżył w Kamiennej Nowej, działał w Armii Krajowej. Po 1946 roku wyjechał do Słupska.
3 maja 1938 roku odbyła się wielka uroczystość wyświęcenia sztandaru szkoły (fot. 4). Poczet sztandarowy stoi na tle frontu szkolnego budynku. Na uroczystości (fot. 5) przybyli liczni goście. Był wójt Dąbrowy, inspektor oświatowy Zygmunt Wycke, nauczyciele, ksiądz. Na zdjęciu widać Stanisława Repelowskiego z kartką w ręku. Do szkoły tej chodzili uczniowie z Bagien, Jałówki, Kamiennej Nowej, Nierośna, gdzie istniały szkoły z klasami I-IV lub I-V.
W 1941 roku Niemcy spalili oba budynki szkolne. Zaraz po wojnie szkoła znalazła swoją siedzibę na piętrze murowanego budynku gminy. Wynajęto też trzy sale w prywatnych domach. Było bardzo ciasno, a dzieci tłoczyły się w klasach nawet o powierzchni 12 mkw. W 1948 roku rozpoczęto budowę nowej szkoły (fot. 6). Budynek postawiono z materiałów uzyskanych z rozbiórki gmachów koszarowych w Sokółce. Dzieci zaczęły tam lekcje w 1950 roku. Prace opóźniły się po zabiciu wójta Łomocia w 1951 roku. Ostatecznie w budynku mieściło się 10 sal lekcyjnych, cztery mieszkania i sześć innych pomieszczeń.
Zagospodarowano także otoczenie szkoły (fot. 7). Na zdjęciu 8 Rada Pedagogiczna placówki z 1959 roku. W pierwszym rzędzie w środku siedzi Edmund Kulhawik, kierownik szkoły w latach 1953-60.
W 1969 roku oddano do użytku nową szkołę (fot. 9). Budynek miał także pełnowymiarową salę gimnastyczną, obecnie remontowaną.
Aktualizacja, 27 kwietnia 2014: Mam małe sprostowanie do artykułu dotyczące Bolesława Batowskiego, mojego pradziadka. W 1939 r. nie został wywieziony na Sybir. Był wtedy więziony przez NKWD, potem przez wojsko niemieckie. Została wywieziona jego żona z dziećmi. Bolesław natomiast zmarł w latach 50/60-tych XX w. - napisał w mailu nasz Czytelnik.
opr. (is)
Z dziejów szkoły podstawowej w Dąbrowie Białostockiej:
Informacje pochodzą z materiałów zebranych przez Józefa Zalewskiego do Izby Pamięci ZNP