Lato w pełnym rozkwicie. Dotychczas na Podlasiu można było wiele razy plażować i wielokrotnie zmoknąć a w całym kraju zarejestrowano skok od suszy po wezbrania rzek. Kolejny tydzień ponownie gorący i burzowy. Ekstremalna pogoda króluje w czołówkach wiadomości ze świata, w jednych regionach zatrważające susze i śmiertelne upały, w innych katastrofalne ulewy, powodzie i osunięcia gruntu - po prostu… czytaj, oglądaj i płacz.
W Algierii i krajach zakaukaskich notowano już temperatury powietrza przekraczające 50ºC, całkiem bliskie rekordowi świata wynoszącemu 56,7ºC. Wyjątkowe fale upałów w różnych innych miejscach naszej planety, w tym w Kalifornii, kanadyjskim Quebec, Wielkiej Brytanii, Japonii, Niemczech, za kołem podbiegunowym w Skandynawii i Syberii. Rekord padł w ojczyźnie Świętego Mikołaja, czyli w Rovaniemi, gdzie odnotowano 32,2ºC. Spiekota za kołem podbiegunowym to interesująca historia, zazwyczaj latem jest tam tylko nieco ponad 20ºC a upał w Skandynawii definiuje się od 25ºC.
Przy okazji ekstremalnych wydarzeń w pogodzie warto rzucić okiem na dwa pojęcia używane wymiennie: globalne ocieplenie i zmiana klimatu. Globalne ocieplenie opisuje wzrost średniej temperatury na Ziemi w czasie. Nie oznacza to, że temperatury wzrastają wszędzie o taką samą wartość. Wzrost ten może wynikać z naturalnych lub nienaturalnych przyczyn.
Zmiana klimatu to generalnie przekształcenie danego klimatu w inny typ, odznaczające się trwałością rzędu 1000 lat, przy czym przejście to może dokonywać się zwykle w ciągu około 100 lat. Sama fraza nie zawiera żadnych domniemań, co do tego, jak zmienia się klimat, tylko że zachodzi zmiana długoterminowych trendów pogodowych - wzrostu lub spadku temperatury, zmiany opadów itd.
Skoro globalne ocieplenie i zmiana klimatu to dwie zupełnie różne rzeczy, czy dobrze jest, że używamy ich zamiennie? Cóż, w obecnych czasach, tak się składa, że kiedy mówimy o zmianie klimatu, musimy przywołać globalne ocieplenie, ponieważ nasza planeta doświadcza zmian klimatu w postaci wzrostu temperatury. Nowe tegoroczne rekordy temperatury maksymalnej, tak daleko przesunięte na północ, jak również anomalne ocieplenia podczas minionej zimy w tamtym regionie wskazują na to, iż na oczach jednego pokolenia prawdopodobnie zachodzi zmiana jednego z klimatów Ziemi.
Barbara Jakubowska
Autorka bloga „Pogoda z Bajką” jest naukowcem, meteorologiem Centralnego Biura Prognoz Meteorologicznych Zespołu w Białymstoku. Często możemy ją usłyszeć w Polskim Radiu Białystok. Ma także profil na Facebooku, gdzie opisuje zjawiska pogodowe.
04.07.2017