Wiadomo, co potrafi uczynić piorun trafiając w drzewo, dom, sieć energetyczną. Wszystkie wystające obiekty skracają piorunowi drogę do ziemi. Przebywając w czasie burzy w otwartym terenie możemy stać się takim obiektem. Natężenie prądu elektrycznego wyładowania atmosferycznego jest olbrzymie – porażenie nim może być tragiczne. W razie uderzenia pioruna w bliskim sąsiedztwie, nasze ciało narażone jest na działanie napięcia związanego z różnicą potencjałów miejsc, na których postawiliśmy stopy. Im dalej będzie jedna stopa od drugiej, tym większe tzw. napięcie krokowe i choć napięcie nie zabija ale spowoduje, że prąd pioruna przepłynie przez nasze ciało. Z tego też powodu nie powinno się uprawiać podczas burzy sportów, rozgrywać meczy i organizować pikników w warunkach plenerowych.
Samochód, o ile nie jest kabrioletem, jest znaną z lekcji fizyki puszką Faradaya więc pasażerowie zamknięci wewnątrz samochodu podczas burzy są bezpieczni. Nie wolno przebywać na szczytach wzgórz i wzniesień, a zwłaszcza w sąsiedztwie wysokich drzew, słupów, linii energetycznych lub masztów. Są to obiekty brane przez pioruny na cel szczególnie chętnie. Wędrówka podczas burzy po górach może kosztować życie.
Bezpieczny podczas burzy budynek to budynek całkowicie zamknięty z dachem, ścianami i podłogą. Patio, wiaty, szałasy, namioty i inne częściowo otwarte struktury nie są bezpieczne. Niebezpieczne są plaże, parkingi, pola golfowe, szklarnie. W zamkniętym budynku prąd elektryczny pioruna może jednak podróżować przez okablowanie lub kanalizację, dlatego należy trzymać się z dala od pryszniców, zlewów, wanien z hydromasażem i urządzeń elektronicznych, takich jak komputery, radia, telewizory, telefony.
Bardzo niebezpiecznie jest podczas burzy nad wodą. Wyładowania mogą docierać nawet kilkadziesiąt kilometrów od burzowej chmury i przemieszczać się w powietrzu - wydawać by się mogło - przy czystym niebie. Żeglarze, kajakarze, wędkarze zawczasu powinni schronić się na lądzie z dala od wody. Podczas burzy nie można kąpać się w rzece, stawie, jeziorze, basenie.
Gdy piorun trafia w powierzchnię wody, jego energia nie może spłynąć w jednym punkcie, rozprzestrzenia się po całej powierzchni wody we wszystkich kierunkach. W pobliżu punktu trafienia pioruna woda natychmiast paruje i tworzy się wybuchowa fala wodna. Zanurkowanie nie chroni przed porażeniem. Wszystko co wystaje nad powierzchnię wody działa jak odgromnik. Tak jest z masztami jachtów i długimi, ostro zakończonymi i zwilżonymi wodą wędziskami - mogą one stwarzać poważne zagrożenia. Przyczyna ta sama jak na lądzie - piorun wybiera sobie obiekty wyższe, a na środku jeziora nie ma drzew ani domów, które mogłyby odprowadzić uderzenie pioruna. W krainie Wielkich Jezior Mazurskich postawiono maszty z sygnalizacją świetlną. Światło pulsuje, gdy przewidywane jest zagrożenie burzami i silnym wiatrem. Występowanie burzy oraz silnego wiatru sygnalizowane jest 90 błyskami na minutę.
Barbara Jakubowska
Autorka bloga „Pogoda z Bajką” jest naukowcem, meteorologiem Centralnego Biura Prognoz Meteorologicznych Zespołu w Białymstoku. Często możemy ją usłyszeć w Polskim Radiu Białystok. Ma także profil na Facebooku, gdzie opisuje zjawiska pogodowe.
11.07.2017