Na tym etapie możemy tylko powiedzieć, że byli to Słowianie, nic ponadto - mówi Urszula Stankiewicz z Działu Archeologii Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Kilka tygodni temu specjaliści starali się ustalić, gdzie znajdowało się podgrodzie w Trzciance, wykorzystując do tego... zdjęcia lotnicze wykonane dronem. Jesienią archeolodzy mają tam prowadzić dalsze badania.
Grodzisko w Trzciance (pisaliśmy o nim w tekście Arabskie skarby znalezione pod Sokółką [FOTO]) było we wczesnym średniowieczu ważnym miejscem na szlaku handlowym łączącym Mazowsze i Prusy z Rusią. Żyli tu majętni ludzie. Archeolodzy znaleźli arabskie dirhamy, "średniowieczne dolary", na które mogli sobie pozwolić tylko bogaci. Wśród odkryć była także broń z odległego Truso, a gród ten - zlokalizowany nieopodal dzisiejszego Elbląga - był we wczesnym średniowieczu jednym z największych bałtyckich portów.
Badania archeologiczne prowadzono w Trzciance w latach 2006, 2007 i 2009. Wykazały one, że gród funkcjonował nie więcej niż 100 lat i został prawdopodobnie zdobyty zbrojnie i zniszczony w połowie XI wieku. Zdaniem specjalistów, mieszkańcy próbowali się bronić, odkryto tam bowiem m.in. wiele grotów strzał, szczególnie w miejscu nad rzeką. Kto miałby złupić grodzisko? Nie wiadomo. Być może były to drużyny najemnych Wikingów.
Niektórzy z historyków łączą zniszczenie Trzcianki z wyprawami księcia Jarosława Mądrego na Mazowsze w latach 1038, 1039 i 1041. Czy kniaź zapłacił ludziom Północy, aby walczyli wraz jego drużyną i to oni właśnie spustoszyli gród?
Archeologowie zamierzają wrócić do Trzcianki jesienią, by dokładnie zbadać tamtejsze podgrodzie. W czerwcu wykonywano tam zdjęcia lotnicze przy użyciu zdalnie sterowanego samolotu z aparatem fotograficznym. - W tej chwili są one opracowywane - tłumaczy Urszula Stankiewicz. - Postaramy się zlokalizować osadę. Jednak trzeba pamiętać o tym, że teren podgrodzia jest obszarem nie wykazującym działalności ludzkiej.
Kim mogli być mieszkańcy średniowiecznej Trzcianki? - Nie ma w materiale żadnych wskazówek, które mówiłyby o tym, czy byli to Słowianie Wschodni, czy Zachodni. Nie można tego zakładać z góry - tłumaczy Urszula Stankiewicz.
Trzcianka to jedno z grodzisk na Sokólszczyźnie. Inne znajdują się w Łosośnie, Bachmatówce, Milewszczyźnie i Aulakowszczyźnie, Grodziszczanach koło Dąbrowy Białostockiej oraz w Grodzisku koło Suchowoli.
(is)
Grodzisko w Trzciance. Zdjęcia: